Bu makalede, fibromiyalji tedavisinde kullanılan CBD ile ilgili bilimsel çalışmalara yer veriyoruz. Öncelikle fibromiyalji nedir bunu görelim.
Fibromiyalji, genel popülasyonun yaklaşık %2’sini etkileyen uyku problemleri ve yorgunluk ile birlikte görülen kronik yaygın ağrı ile karakterize, etiyolojisi bilinmeyen klinik olarak iyi tanımlanmış kronik bir durumdur. İnsanlar genellikle yüksek engellilik seviyeleri ve sağlıkla ilişkili düşük yaşam kalitesi rapor etmektedir. İlaç tedavisi, temel semptomları ve engelliliği azaltmaya ve yaşam kalitelerini iyileştirmeye odaklanır.
Kenevir ise ağrıyı ve diğer somatik ve psikolojik semptomları azaltmak için uzun zamandır kullanılan tedavi yöntemlerinden biri olmaktadır.
Bildiğiniz gibi kanabidiol (CBD) kenevirden elde edilen bir kimyasal bileşiktir. CBD, kenevirin diğer yan ürünü olan tetrahidrokanabinolün (THC) aksine psikoaktif değildir. Yani uyuşturucu madde olarak karşımıza çıkmaz.
Yapılan incelemeler doğrultusunda CBD’nin, serotonin reseptörlerini aktive ettiği de düşünülmektedir. CBD genel olarak aşağıdaki maddelerde etkin rol oynar:
- ağrı dindirici
- vücut ısısını koruyucu
- iltihap azaltıcı
Son araştırmalara göre CBD ayrıca:
- depresyon belirtilerini hafifletmeye,
- psikoz belirtileri önlemeye yardımcı olmaktadır.
Tüm bu faydalar göz önüne alındığında CBD, fibromiyalji gibi ağrı bozuklukları için etkili bir alternatif olabilir görüşü hız kazanmıştır.
Fibromiyalji Tedavisinde CBD
Fibromiyalji, aşağıdaki maddelere neden olabilen kronik bir ağrı bozukluğudur:
- yorgunluk
- uykusuzluk
- bilişsel sorunlar
- kas-iskelet ağrıları
Fibromiyalji çoğunlukla kadınları etkilemektedir. Henüz fibromiyaljinin bilinen bir tedavisi bulunmamaktadır. Ancak ağrı yönetimine odaklanan tedavi seçenekleri mevcuttur.
Son yıllarda özellikle CBD, kronik ağrı semptomlarını hafifletmek ve iltihabı azaltmak için kullanılan tedavi yöntemlerinden biri olmaktadır. Yapılan bazı araştırmalar, birden fazla kannabinoid içerebilen kenevirin, fibromiyalji üzerindeki etkilerine bakmıştır. Yapılan araştırmalar neticesinde ise elde edilen bazı veriler tüm dünya ile paylaşılmıştır.
İşte fibromiyalji için CBD araştırmaları…
Yapılan araştırmalarda amaç, yetişkinlerde fibromiyalji semptomları için kanabinoidlerin etkinliğini, tolere edilebilirliğini ve güvenliğini değerlendirmektir.
2009 yılında yapılan bir araştırma (kaynak) CBD’nin nöropatik ağrıyı hafifletmek için kullanılabileceğini bulmuştur. Araştırmacılar yapılan çalışmalar neticesinde CBD gibi kannabinoidlerin diğer ağrı kesici ilaçlara yardımcı olabileceğinin sonucuna varmışlardır.
2011 yılında yapılan bir çalışma ise fibromiyalji tedavisi için 56 kişili ile ortak bir çalışma düzenledi. Bu çalışmada yer alan katılımcıların çoğu ise kadındı.
Çalışmanın üyeleri iki gruptan oluşuyordu:
- İlk grup, kenevir kullanmayan 28 kişiden,
- İkinci grup ise kenevir kullanan 28 kişiden oluşuyordu. (Kenevir kullanma sıklıkları veya kullandıkları kenevir miktarları farklıydı)
Kenevir kullananlar 2 saat sonra aşağıdaki faydaları yaşadı:
- ağrıda azalma
- uyuma isteği
Ayrıca kenevir kullananlar kullanmayanlara göre biraz daha yüksek zihinsel sağlık puanları elde ettiler.
2019 Hollanda Çalışması
2019 yılında Hollanda’da yapılan bir çalışma (kaynak) fibromiyalji problemi yaşayan 20 kadın üzerinde CBD’nin etkilerini araştırdı. Çalışma boyunca, her katılımcıya dört tür kenevir verildi:
- CBD veya THC içermeyen, belirtilmemiş bir miktarda plasebo çeşidi
- Yüksek miktarda CBD ve THC (Bediol) içeren
- Yüksek miktarda CBD ve düşük miktarda THC (Bedrolite) içeren
- Düşük miktarda CBD ve yüksek miktarda THC (Bedrocan) içeren
Araştırmacılar, plasebo çeşidini kullanan kişilerin spontan ağrı puanlarının, plasebo çeşidi kullanmayan kişilerle spontan ağrı puanlarının benzer olduğunu buldular. Bununla birlikte, CBD ve THC’de yüksek olan Bediol, plasebodan daha fazla sayıda insana rahatlama sağladı.
20 katılımcının 18’inde spontan ağrının %30 azalmasına yardımcı oldu. Plasebo ise 11 katılımcıda spontan ağrının %30 azalmasına neden oldu.
Yüksek THC’li Bediol veya Bedrocan kullananların, plaseboya kıyasla ağrılarında önemli ölçüde iyileşmeler görülmüştür. CBD’de yüksek ve THC’de düşük olan bedrolit ise spontan veya uyarılmış ağrıyı hafifletebileceğine dair herhangi bir kanıt göstermemiştir.
2019 İsrail Çalışması
2019 yılında İsrail’de yapılan bir çalışmada (kaynak) en az 6 ay boyunca yüzlerce fibromiyalji hastası gözlemlenmiştir. Katılımcıların ise %82’si kadınlardan oluşmaktaydı.
Çalışmada yer alan katılımcılar tıbbi kenevir almadan önce hemşirelerden rehberlik almışlardır. Tüm katılımcılar düşük dozda kenevir ile başladı ve çalışma süresince dozajlar kademeli olarak artırıldı. Katılımcılar çalışmalara günde 670 mg ile başladı ve 6. ayda ise doz günde 1.000 miligrama çıktı.
Araştırmacılar, çalışmanın sınırlamaları olduğunu kabul ettiler. Örneğin, katılımcıların yalnızca yaklaşık %70’ini takip edebildiler. Bu kadar çok farklı suşun kullanılması, CBD ve THC bakımından zengin suşların etkilerini karşılaştırmayı da zorlaştırdı. Bununla birlikte, tıbbi kenevirin fibromiyalji için güvenli ve etkili bir tedavi olduğu sonucuna varmışlardır.
Çalışmanın başında, katılımcıların %52,5’i ağrı düzeylerini yüksek olarak tanımladı. 6. ayın sonunda ise yalnızca %7,9’u yüksek düzeyde ağrı bildirdi.
CBD Tedavi Seçenekleri
Kenevirin psikoaktif etkilerinden kaçınmak istiyorsanız, sadece eser miktarda THC içeren CBD ürünleri almanızda fayda vardır. CBD’yi aşağıdakiler dahil çeşitli şekillerde tüketebilirsiniz:
- Sigara veya elektronik sigara içmek: Ani ağrıyı hafifletmek istiyorsanız, CBD içmek semptomları azaltmanın en hızlı yoludur. Etkiler 3 saate kadar sürebilir. Sigara içmek veya vaping, CBD’yi kenevir bitkisinden doğrudan solumanıza, kimyasalı kan dolaşımınıza ve akciğerlerinize emmenize olanak tanır.
- Yenilebilir: Yenilebilir yiyecekler, kenevir bitkisi veya kenevirle aşılanmış yağ veya tereyağı ile pişirilen yiyeceklerdir. Semptomların hafifletilmesi daha uzun sürecektir. Ancak yenilebilir yiyeceklerin etkileri 6 saate kadar sürebilir.
- Yağ özleri: Yağlar topikal olarak uygulanabilir, ağızdan alınabilir veya dil altında çözülerek ağız dokularına emdirilebilir.
- Topikaller: CBD yağları topikal kremlere veya merhemlere verilebilir ve doğrudan cilde uygulanabilir. Bu CBD ürünleri, iltihabı azaltmak ve dış ağrıya yardımcı olmak için etkili bir seçenek olabilir.
ÖZET
Araştırmacılar hâlâ devam etse de CBD’nin kronik ağrı bozukluklarını etkili bir şekilde tedavi edebileceği ilk aşamada onay görmüştür diyebiliriz. Ancak yine de daha fazla çalışmaya ve veriye ihtiyaç vardır. Kısaca şu anda CBD, fibromiyalji için bir tedavi yöntemi olabilir diyebiliriz. Ancak bilmeniz gereken en önemli ayrıntı CBD’nin vücut üzerindeki uzun vadeli etkilerinin henüz bilinmiyor olmasıdır.
Daha fazla bilgi edilene kadar fibromiyalji tedavisinde CBD önerilebilir. Ağrı tedavisi için CBD ürünlerini kullanmaya karar verirseniz eğer önce bir doktora danışmanızda fayda olacaktır çünkü mevcut ilaçlarınız ve tedavilerinizle olumsuz yan etkiler doğurabilir.
