Başlıklar
Başlıklar
Kannabidiol yani CBD, Cannabis sativa (kenevir) bitkisinde bulunan birkaç kannabinoidden biridir. Bu madde anksiyete ve diğer çeşitli durumların tedavisine yardımcı olabilecek psikoaktif olmayan bir bileşikten oluşur. Yapılan ilk araştırmalarda CBD yağının anksiyeteyi hafifletmeye yardımcı olduğu bulunmuştur.
Başka bir kannabinoid türü olan tetrahidrokanabinolün yani THC’nin aksine, CBD herhangi bir uyuşukluk hissi vermez. THC, insanların “yükselme” olarak tanımladıkları uyuşturucu madde olarak bilinir. CBD ise bu etkiyi yaratmaz. CBD daha çok, çeşitli potansiyel sağlık yararları sağlar.
Güncel araştırmalar, CBD’nin güçlü farmakolojik etkilere sahip olduğunu göstermiştir. Birçok bilim insanı ve araştırmacı, CBD’nin faydalı anti-inflamatuar özelliklere sahip olduğunu bildirmişlerdir. Örneğin kannabidiol, vücutta iltihaplanmayı tetikleyen belirli enzimleri bloke edebilmektedir.
ABD’de özellikle son yıllarda tıbbi kenevirin artan yasallaşması, birçok bilim insanını kenevir ve CBD’nin çeşitli terapötik kullanımları konusunda çalışmalar yapmaya teşvik etmiştir. Peki CBD, anksiyete için kullanılabilir mi? Sağlık uzmanları son zamanlarda bu sorunun cevabını bulmak için sıkça çalışmalar yapmaktadırlar. Anksiyete için CBD kullanımı fayda sağlamakta mı?
Dialogues of Clinical Neuroscience’da yayınlanan bir makaleye göre (kaynak ), anksiyete bozuklukları en yaygın psikiyatrik durumlar arasında yer almaktadır. Ulusal Akıl Sağlığı Enstitüsü (NIMH) ABD’de yetişkinlerin %19.1’inin anksiyete bozukluğu yaşadığını tahmin etmektedir.
Anksiyete Nedir?
Anksiyete bir huzursuzluk hissidir. Endişe veya korkuyu hafif veya şiddetli yaşamanıza neden olabilir. Herkes hayatının bir noktasında endişe yaşar. Örneğin önemli bir sınava veya iş görüşmesine girmeden önce endişeli hissedebilirsiniz.
Böyle zamanlarda kişinin kendini endişeli hissetmesi gayet normaldir. Ancak bazı insanlar endişelerini kontrol etmekte zorlanırlar. Kaygı duyguları daha sabittir ve bu durum günlük yaşamlarını etkileyebilmektedir.
Anksiyete insanlara aşağıdaki durumlara sebep olabilen semptomlar göstermektedir;
- Panik atak
- Fobiler (agorafobi veya klostrofobi gibi)
- Travma sonrası stres bozukluğu
- Sosyal anksiyete bozukluğu
Bu durumlara ‘Genelleştirilmiş Kaygı Bozukluğu’ adı verilmiştir. Genelleştirilmiş kaygı bozukluğu olan hastaların çoğu kendilerini her gün endişeli hissederler. Endişeli hissettikleri bir durum ya da bir düşünceyi çözer çözmez başka bir hakkında endişeye kapılabilirler.
CBD Nasıl Çalışır?
İnsan vücudunun farklı reseptörleri vardır. Reseptörler, hücrelerinize bağlı protein bazlı kimyasal yapılardır. Reseptörler farklı uyaranlardan sinyaller alırlar.
Yapılan bazı incelemeler neticesinde CBD’nin CB1 ve CB2 reseptörleri ile etkileşime girdiği düşünülmektedir. Bu reseptörler çoğunlukla merkezi sinir sisteminde ve periferik sinir sisteminde bulunmaktadır.
CBD’nin beyindeki CB1 reseptörlerini etkileme şekli henüz tam olarak anlaşılamamıştır. Ancak serotonin sinyallerini değiştirebilmektedir.
Bir nörotransmiter olan serotonin, zihinsel sağlığın korunmasında önemli bir rol oynamaktadır. Düşük serotonin seviyeleri genellikle kişilerde depresyonu tetiklemektedir. Bazı durumlarda yeterli serotonine sahip olmamak da anksiyeteye neden olabilmektedir. Düşük serotonin seviyelerini artırmak için bazı ilaçlar mevcuttur.
Yapılan incelemelerde anksiyetesi olan bazı kişilerin bu reçeteli ilaçları kullanmak yerine CBD kullanabilecekleri belirlenmiştir. Ancak siz tedavi planınızda bir değişiklik yapmadan önce mutlaka doktorunuza danışın.
Araştırmalar ve Kanıtlar
Yapılan bazı çalışmalar, CBD’nin anksiyete için potansiyel faydalar sağladığına işaret etmektedir.
Genel Anksiyete İçin
Uyuşturucu Bağımlılığı Ulusal Enstitüsü (NIDA), CBD’nin sıçan gibi hayvanlarda stresi azalttığı yönünde kanıtlar elde etmiştir.
Çalışmada yer alan deneklerin, davranışsal kaygı belirtilerinin daha düşük olduğu gözlemlenmiştir. Kalp atış hızının yüksek olması gibi fizyolojik anksiyete semptomlarının da iyileştiği görülmüştür.
Diğer Kaygı Türleri İçin
CBD kullanımı, sosyal anksiyete bozukluğu ve travma sonrası stres bozukluğu gibi diğer kaygı biçimlerine sahip insanlara da fayda sağlayabilmektedir. Bu tedavi anksiyete kaynaklı uykusuzluk yaşayanlara da yardımcı olabilir.
2011 yılında yapılan bir çalışma (kaynak) CBD’nin sosyal anksiyete bozukluğu yaşayanlar üzerindeki etkilerini araştırmıştır. Katılımcılara oral 400 miligram CBD veya plasebo dozu verilmiştir. CBD alanların almayanlara göre genel olarak kaygı seviyelerinde azalmalar yaşadıkları görülmüştür.
Son zamanlarda yapılan çok sayıda araştırma, CBD’nin kabus görme ve olumsuz anıları yeniden yaşama gibi bazı durumlara karşı da iyi geldiğini göstermiştir. Bu çalışmalar, CBD’nin hem bağımsız bir tedavi olabileceğini hem de ilaç tedavisi ve bilişsel davranış terapisi gibi geleneksel tedavilere ek olarak yardımcı olabileceğini göstermektedir.
Diğer Nörolojik Bozukluklar İçin
CBD’nin etkisi ayrıca diğer nörolojik bozukluklara karşı da incelenmiştir.
CBD ve psikiyatrik bozukluklarla ilgili 2017 literatür taraması, CBD’nin depresyon için etkili bir tedavi olarak tanıtılması için yeterli kanıta sahip olmadığı sonucuna varmıştır.
Ancak yine de CBD’nin anksiyete bozukluklarına yardımcı olabileceğini öne süren bazı kanıtlar bulunmaktadır. Tabii yine de CBD’nin nasıl çalıştığını, ideal dozajların ne olması gerektiğini ve potansiyel yan etkiler veya tehlikelerin olup olmadığını anlamak için daha fazla insan testine ihtiyaç duyulmaktadır.
2016 yılında yapılan bir çalışma CBD’nin şizofreni hastalarında antipsikotik etkilere sahip olabileceğini bulmuştur. En önemlisi ise CBD, bazı antipsikotik ilaçlarda zayıflatıcı yan etkilere sahip değildir.
Dozaj
Anksiyete için CBD kullanmak istiyorsanız önce doktorunuza danışmanızda fayda vardır. Doktorunuz tedavinizin aşamasına göre sizin için doğru olanı belirleyecektir.
Bununla birlikte, kâr amacı gütmeyen bir kuruluş olan Ulusal Esrar Yasaları Reformu Örgütü (NORML) ticari olarak temin edilebilen çok az ürünün, klinik çalışmalarda görülen terapötik etkileri çoğaltmak için yeterli CBD içermediği görüşünü paylaşmıştır.
2018 yılında yapılan bir çalışmada, erkek denekler simüle edilmiş bir topluluk önünde konuşma testine girmişlerdir. Konuşma yapmadan önce deneklere CBD verilmiştir. Konuşmadan 1.30 saat önce oral olarak 300 mg CBD alan deneklerin kaygı seviyelerinde önemli ölçüde azalma meydana gelmiştir.
Yapılan bu çalışma yalnızca 57 denekle yapılmıştır. Bu yüzden küçük çaplı bir araştırmadır diyebiliriz.
CBD Yan Etkileri
CBD genellikle güvenli kabul edilmektedir. Bununla birlikte CBD alan bazı kişilerde yine de bazı yan etkiler görülebilmektedir. Onlardan bazıları;
- ishâl,
- yorgunluk,
- iştahta değişiklikler,
- uykulu hissetme.
CBD, aldığınız diğer ilaçlar veya diyet takviyeleri ile de etkileşime girebilir. Kan sulandırıcı ilaçlar kullanıyorsanız eğer özellikle dikkat etmenizde fayda vardır.
Fareler üzerinde yapılan bir çalışma, CBD bakımından zengin kenevir özütü ile beslenmenin karaciğer toksisitesi riskini artırdığını bulmuştur. Bununla birlikte yapılan bu çalışmada farelerin bazılarına son derece yüksek dazajda CBD verilmiştir.
CBD kullanmadan önce mutlaka doktoruna danışmalısınız. Eğer doktorunuza ulaşamazsanız herhangi bir ilaç kullanıyorsanız, kullandığınız o ilacı almayı bırakmalısınız. CBD yağı, anksiyetenizin yatıştırılmasında size yardımcı olabilir. Ancak reçeteli ilaçlarınızı aniden keserseniz, yoksunluk belirtileri de yaşayabileceğinizi unutmayın.
Olası yoksunluk belirtileri şunları içerebilir:
- sinirlilik
- baş dönmesi
- mide bulantısı
Özet
Son zamanlarda yapılan araştırmalar CBD’nin en yaygın akıl sağlığı bozukluğu olan anksiyeteyi hafifletmeye yardımcı olabileceğini düşündürmektedir.
Bununla birlikte anksiyete tedavisi için CBD kullanımı ile ilgili araştırmalar hâlâ yapılmakta ve kesin bir sonuç ortaya atılmamaktadır. Bazı CBD ürünlerinin kalitesi ve dozajı değişkenlik gösterebilmektedir. Bunun sebebi ise üreticiler arasındaki farklılıklardır.
Güncel olarak anksiyete tedavisi alan kişiler CBD kullanmadan önce doktorlarına danışmak isteyebilirler.